ANTON MAKARENKO

Anton Makarenko jest światowej sławy pedagogiem i pisarzem. Osiągał najwyższe wyniki w reedukacji zarówno dzieci ulicy, jak i dzieci wychowujących się w rodzinach. Jest autorem licznych publikacji, z których najważniejszą jest "Poemat pedagogiczny". 

Nazwisko Antona Makarenki jest znane nawet tym, którzy nie mają nic wspólnego z pedagogiką. Nie przeszkadza to jednak w gorącej dyskusji na temat wyjątkowej metody wychowawczej, którą sam opracował i wdrożył w życie. Wielu uważa go za geniusza, inni mówią o nim jako o twardym człowieku, który nie pozwalał swoim uczniom na wpadki. Niezależnie od tego, co mówią, sam Makarenko zapewniał, że jego metoda jest jedynym sposobem radzenia sobie z trudnymi i straumatyzowanymi dziećmi, które potrzebują pomocy. Przez dwanaście lat Makarenko kierował koloniami karnymi dla młodocianych przestępców i dbał o to, by wszyscy jego wychowankowie wyrośli na porządnych ludzi, a żaden z nich nie wrócił do dawnego życia. Władze sowieckie nazwały go "wychowawcą autorytarnym" i dopiero po jego śmierci stał się "klasykiem pedagogiki sowieckiej". System Antona Makarenki jest rygorystycznie badany i stosowany na całym świecie, a jego nazwisko jest stawiane na równi z takimi wybitnymi pedagogami, jak Georg Kerschensteiner, John i Dewey, Maria Montessori. 

Anton Makarenko urodził się 1 marca 1888 r., trzy tygodnie przed terminem. Jego rodzice - Semen Makarenko i Tatiana Makarenko (przed ślubem Dergaczowa) - wynajęli mieszkanie na stacji kolejowej w pobliżu wsi Biełopole w powiecie sumskim, w obwodzie charkowskim. Mój ojciec pracował jako stolarz w warsztatach kolejowych, a matka była gospodynią domową, córką drobnego urzędnika intendentury w Kryukowie. W 1895 r. w rodzinie urodził się syn Witalij, później urodziła się córka, która jednak zmarła w niemowlęctwie. Witalij Makarenko służył w armii carskiej w stopniu porucznika, brał udział w Przełomie Brusiłowskim, został ranny i odznaczony. Po wydarzeniach 1917 r. wraz z innymi białogwardzistami wyjechał za granicę, a zmarł we Francji w 1983 r. 
 
Anton od dzieciństwa nie cieszył się dobrym zdrowiem, często chorował i potrafił się przeziębić nawet od otwartej na kilka minut szyby w oknie. Z tego powodu nigdy nie chodził z rówieśnikami po podwórku, wolał towarzystwo chłopców niż książkę. W domu ojca miał porządną bibliotekę. Chociaż ojciec był zwykłym robotnikiem, uwielbiał czytać i tę miłość przekazał swoim synom. Anton dorastał w sposób bardzo powściągliwy, nosił też okulary, które stały się obiektem kpin kolegów z klasy. Często się z niego nabijali, i to dość ostro. W 1895 r. Makarenko rozpoczął naukę w dwuklasowej szkole podstawowej, przy czym należy zaznaczyć, że była ona dla niego trudna. Nie dlatego, że nie radził sobie z przedmiotami, a wręcz przeciwnie - Anton mocno wyróżniał się na tle innych uczniów swoją wiedzą, a koledzy z klasy wyśmiewali go z jeszcze większą siłą. W wieku trzynastu lat Anton i jego rodzice zmienili miejsce zamieszkania, rodzina osiedliła się w mieście Kryukov. Ojciec zdecydował, że synowie będą mogli kontynuować tam naukę. Nastolatek został uczniem 4-klasowego Kolegium Miejskiego w Krzemieńczuku, po ukończeniu którego otrzymał kilka listów pochwalnych i świadectwo z wyróżnieniem. 

 Anton Makarenko w młodości W 1904 r. chłopiec postanowił zdobyć zawód i zdał sobie sprawę, że pociąga go pedagogika. Przez następny rok uczęszczał na kursy nauczycielskie, które pozwoliły mu zostać nauczycielem w szkole podstawowej. Makarenko rozpoczął życie zawodowe w jednej ze szkół w Kryukowie. Jednak dość szybko młody nauczyciel zdał sobie sprawę, że dostępna wiedza nie wystarcza do skutecznej pracy. W 1914 r. Anton został uczniem Połtawskiego Instytutu Nauczycielskiego. Równocześnie z nauką Anton próbował swoich sił w literaturze. Jego pierwsza praca - opowiadanie "Głupi dzień". Anton wysłał ją do pisarza Maksima Gorkiego. Gorkiemu nie spodobała się ta historia i bezlitośnie skrytykował młodego autora. Po tak negatywnej ocenie swojej pracy Makarenko porzucił myśl o pisaniu książek i przez trzynaście lat nie tknął pióra. Nie wpłynęło to jednak na jego związek z Maksymem Gorkim, który utrzymywał przez całe życie. Wkrótce Makarenko opracował własny system reedukacji trudnych dzieci, który udało mu się zastosować w praktyce w kolonii pracy w Kowalewku koło Połtawy. 

Pedagog wymyślił metodę, której istota polegała na tym, że trudną młodzież formowano w grupy, które zajmowały się samodzielnym układaniem własnego życia. Wkrótce gmina, na któej terenie odbywały się zajęcia, zwróciła uwagę władz, które otrzymały informację, że są tam bite dzieci. W rzeczywistości Makarenko tylko raz uderzył jednego z więźniów, ale stracił za to pracę. Maksym Gorki pomagał Makarence w nowej pracy. Dzięki protekcji pisarza Anton przeniósł się do kolonii pod Charkowem. Co więcej, Gorki zalecał przyjacielowi ponowne zajęcie się pracą literacką. W kolonii tej Anton Makarenko zaprowadził taki sam porządek jak w poprzedniej kolonii. Dołożył wszelkich starań, aby uruchomić produkcję aparatów FED, które były używane przez nastolatków z problemami. Równolegle z prowadzeniem kolonii Makarenko zajął się pisaniem książek i wkrótce zaprezentował trzy swoje prace - "Marzec '30", "FD-1" i "Poemat pedagogiczny". 

Władze bardzo uważnie mu się przyglądały, a jego eksperymenty pedagogiczne zostały wkrótce przerwane. Anton Makarenko otrzymał nową nominację, pojechał do Kijowa, gdzie objął stanowisko pomocnika komendanta kolonii pracy. Makarenko zdał sobie sprawę, że nie będzie mógł już pracować jako nauczyciel, więc skoncentrował się na karierze literackiej. Po opublikowaniu "Poematu pedagogicznego" Anton został przyjęty do Związku Pisarzy ZSRR. Rok później przysłano mu anonimowy list, w którym twierdzono, że nauczyciel krytykował Józefa Stalina. Dawni koledzy zdołali ostrzec Makarenkę, a ten natychmiast wyjechał do Moskwy. Anton Makarenko Anton nadal pisze książki, czasem z pomocą żony. Razem z nią Makarenko opublikował swoją nową pracę zatytułowaną "Książka dla rodziców", w której w najdrobniejszych szczegółach przedstawia czytelnikowi własne poglądy na temat wychowania młodego pokolenia.

Wychowawca był zdania, że dzieci potrzebują kolektywu, w przeciwnym razie nie będą przystosowane do życia w społeczeństwie. Ale pisał także o potrzebie swobodnego spełnienia się każdego człowieka. Za kolejny niezbędny warunek harmonijnego wzrostu i rozwoju osobowości Makarenko uznał ciężką pracę. Wszyscy wychowankowie utalentowanego pedagoga sami zarabiali na swoje utrzymanie. Po latach prace Makarenki zostały sfilmowane, ale stało się to już po jego śmierci. Wiele pokoleń dzieci wychowało się na obrazach opartych na utworach Antoniego Siemionowicza - Poemacie poetyckim, Dużych i małych, Flagach na wieżach. 

Anton po raz pierwszy poważnie zakochał się w kobiecie starszej od siebie o osiem lat. Nazywała się Elżbieta Grigorowicz, była żoną księdza. Co więcej, poznali się również dzięki temu samemu księdzu. W wieku siedemnastu lat Anton Makarenko nie potrafił w żaden sposób zaadaptować się w tym właśnie społeczeństwie, o którym później napisze wiele utworów. Nie dogadywał się z rówieśnikami, często chorował i ogólnie uważał, że odchodzi z życia. Młody człowiek podzielił się swoimi przemyśleniami i obawami z miejscowym księdzem, który zdał sobie sprawę, że trzeba ratować chłopca. Dużo z nim rozmawiał, a nawet przedstawił go swojej żonie, aby ta pomogła mu odwieść Antona od jego pochopnego kroku. Minęło trochę czasu i zakochali się w sobie, mimo różnicy ośmiu lat. Wiadomość ta była szokiem dla wszystkich domowników, a ojciec wypędził Antona z domu. Nie przeszkodziło to jednak zakochanym być razem. Elżbieta była również z wykształcenia nauczycielką, więc na równi z Antonem pracowała na kolonii Gorkiego we wsi Kowalówka. Kochankowie nigdy nie mogli zarejestrować swojego związku, ponieważ Jelizawieta cały czas była uważana za żonę księdza i nie uzyskała rozwodu. 

Ich cywilne małżeństwo trwało dwadzieścia lat, Anton sam zerwał stosunki z byłą kochanką. W liście do brata Makarenko uzasadnił swój czyn, pisząc, że Elżbieta uległa "atawizmom starego rodu kapłańskiego". Po raz drugi nauczyciel ułożył swoje życie osobiste w 1935 roku. Ożenił się z Galiną Salko, którą poznał w pracy. Była inspektorem w Narkomnadzorze i kiedyś przyjechała sprawdzić kolonię, w której pracował Makarenko. Galina miała syna Lwa, którego Makarenko adoptował po ślubie. Anton Makarenko nie miał własnych dzieci. Zbyt wiele czasu i sił umysłowych poświęcał swoim wychowankom. Wychowywał jednak swoją pasierbicę i siostrzenicę Olimpiadę, córkę brata Witalija, który wyjechał za granicę. Młodszy brat wychowawcy wyemigrował po rewolucji październikowej, pozostawiając w domu ciężarną żonę. Do końca życia Makarenką opiekowała się jego siostrzenica Olimpiada. 

Słynny nauczyciel zmarł 1 kwietnia 1939 r. Jego śmierć jest owiana tajemnicą. Makarenko spieszył się na pociąg elektryczny, wracając z przedmieścia, gdzie przebywał w Domu Wypoczynkowym dla Pisarzy. Wskoczywszy do pociągu, Anton Siemionowicz upadł jak na szpilkach, a jego serce stanęło. Lekarze stwierdzili, że Makarenko zmarł na zawał serca. Krążyły pogłoski, że Anton Siemionowicz ma zostać aresztowany w stolicy, a on wiedząc o tym, był w ciągłym niepokoju. Po przeprowadzeniu sekcji zwłok okazało się jednak, że z przyczyną śmierci było coś nie tak - jego serce miało charakterystyczne uszkodzenia, które zdarzają się po wystawieniu organizmu na działanie trucizny. W ciele Makarenki nie znaleziono jednak żadnych śladów trucizny. 

Gazety radzieckie opublikowały nekrolog, w którym Makarenko został określony jako zasłużony pisarz, ale "zapomniano" o jego działalności pedagogicznej. 

Źródło: https://biographe.ru/znamenitosti/anton-makarenko





Sed pede ullamcorper amet ullamcorper primis, nam pretium suspendisse neque, a phasellus sit pulvinar vel integer.