WŁODIMIR BONCZ- BRUJEWICZ

Władimir Dmitrijewicz Boncz-Brujewicz (ros: Владимир Дмитриевич Бонч-Бруевич; czasami pisany jako Bonch-Brujewicz; po polsku Boncz-Brujewicz; 28 czerwca [O.S. 16 czerwca] 1873 - 14 lipca 1955) był radzieckim politykiem, rewolucjonistą, historykiem, pisarzem i starym bolszewikiem. Był osobistym sekretarzem Włodzimierza Lenina. 

Władimir Dmitrijewicz Bonch-Brujewicz urodził się w Moskwie w rodzinie geodetów, pochodzącej z guberni mohylewskiej i należącej do szlachty dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego. Był młodszym bratem przyszłego radzieckiego dowódcy wojskowego Michaiła Dmitrijewicza Boncza-Brujewicza. W wieku dziesięciu lat został wysłany do Moskiewskiego Instytutu Geodezyjnego, gdzie ukończył szkołę miernictwa lądowego. 

W 1889 r. został aresztowany za udział w demonstracji studenckiej i zesłany do Kurska. W 1892 r. powrócił do Moskwy, wstąpił do "Moskiewskiego Związku Robotniczego" i zajmował się kolportażem nielegalnej literatury. Od 1895 r. działał w kręgach socjaldemokratycznych. W 1896 r. wyemigrował do Szwajcarii, gdzie organizował transporty rosyjskiej literatury rewolucyjnej i sprzętu drukarskiego oraz został aktywnym członkiem Iskry. Badania nad dysydentami i wspieranie duskoborów Jednym z przedmiotów zainteresowania Boncza-Brujewicza były rosyjskie dysydenckie mniejszości religijne ("sekty"), które zazwyczaj były w różnym stopniu prześladowane zarówno przez Cerkiew prawosławną, jak i władze carskie. Uważał, że baptyści i biczownicy są "punktami przerzutowymi" propagandy rewolucyjnej. Podczas rewolucji w 1917 r., dzięki swoim kontaktom w sektach Nowy Izrael i Stary Izrael, odegrał podobno istotną rolę w neutralizacji garnizonu kozackiego w stolicy Piotrogrodzie.

Spotkał się również z Grigorijem Rasputinem, ale ocenił, że jest on prawosławnym chrześcijaninem, a nie sekciarzem. Pod koniec lat 90. XIX w. współpracował z Władimirem Czertkowem i Lwem Tołstojem, zwłaszcza przy organizacji emigracji dukhoborystów do Kanady w 1899 r. Boncz-Brujewicz popłynął z Doukhoborami i spędził z nimi rok w Kanadzie. W tym czasie udało mu się utrwalić wiele z ich ustnie przekazywanej tradycji, a zwłaszcza dukhoborskie "psalmy" (hymny). Wydał je później (1909) jako "Księgę życia Doukhobora" (ros. "Животная книга духоборцев", Zhivotnaya Kniga Dukhobortsev).

Kiedy w 1903 roku RSDLP podzieliła się na bolszewików pod wodzą Lenina i mienszewików, Boncz-Brujewicz był wśród pierwszych bolszewików. Pomagał w wydawaniu gazety RSDLP "Iskra", gdy była ona jeszcze pod kontrolą Lenina, i wspierał Lenina w 1904 roku, gdy wydawało się, że może on stracić kontrolę nad bolszewikami na rzecz rozjemców, którzy chcieli załagodzić rozłam. W grudniu 1904 r. pomógł zorganizować "Vpered", pierwszą bolszewicką gazetę. Według wdowy po Leninie "Bonch-Brujewicz zajmował się stroną biznesową. Ciągle się uśmiechał, wymyślał różne wielkie plany i zawsze kręcił się wokół spraw związanych z drukarnią". 

Pomagał również w tworzeniu i prowadzeniu archiwum partyjnego. Boncz-Brujewicz wrócił do Rosji na początku 1905 r. i przez pewien czas pracował nielegalnie dla bolszewików w Petersburgu, organizując podziemny magazyn broni. Po rewolucji 1905 r. mógł działać legalnie. W 1906 r. zorganizował tygodnik bolszewików Наша мысль (Nasza myśl), czasopismo Вестник жизни (Vestnik zhizni - Zwiastun życia) i kilka innych publikacji. Od 1907 r. kierował bolszewickim wydawnictwem Жизнь и знание (Życie i znanie - Życie i wiedza).

Od 1912 r. był członkiem kolegium redakcyjnego gazety "Prawda". W tym czasie był wielokrotnie aresztowany, ale nie odsiedział długiej kary więzienia. Po wybuchu rewolucji lutowej w 1917 r. Boncz-Brujewicz założył gazetę "Izvestya", a w kwietniu bronił w niej decyzji Lenina o powrocie do Rosji przez Niemcy, mimo że oba kraje były w stanie wojny. W maju został usunięty z redakcji przez kontrolowany przez mienszewików Sowiet Piotrogrodzki za wykorzystywanie jej do szerzenia bolszewickiej propagandy. W czerwcu i lipcu 1917 r. w jego chacie odbywały się zebrania partii bolszewickiej, aby uniknąć uwagi policji. W sierpniu szef rządu tymczasowego Aleksander Kerenski nakazał jego aresztowanie, a on sam ukrył się. Podczas rewolucji październikowej był odpowiedzialny za ochronę siedziby partii bolszewickiej w Instytucie Smolnym w Piotrogrodzie. 

Od listopada 1917 r. do października 1920 r. Boncz-Brujewicz był szefem administracji Rady Komisarzy Ludowych (odpowiednik szefa prywatnego gabinetu Lenina). Od grudnia 1917 r. do marca 1918 r. był przewodniczącym Komitetu Przeciw Pogromom, a w lutym-marcu 1918 r. członkiem Komitetu Rewolucyjnej Obrony Piotrogrodu. Od 1918 r. był zastępcą przewodniczącego Rady Kolegiów Medycznych. W 1919 r. był przewodniczącym Komitetu Budowy Punktów Kontroli Sanitarnej na stacjach kolejowych w Moskwie oraz Specjalnego Komitetu Odbudowy Wodociągów i Kanalizacji w Moskwie. 

W latach 1918-1919 był kierownikiem wydawnictwa Komitetu Centralnego Rosyjskiej Partii Komunistycznej (bolszewików) "Kommunist". Bonch-Brujewicz brał czynny udział w nacjonalizacji banków w ramach przygotowań do przeniesienia rządu radzieckiego do Moskwy w marcu 1918 r. W 1918 r., jako dyrektor zarządzający Rady Komisarzy Ludowych, poparł wprowadzenie czerwonego terroru. W 1918 r. został wybrany na członka Socjalistycznej Akademii Nauk Społecznych. Po śmierci Lenina prowadził badania i był autorem prac z zakresu historii ruchu rewolucyjnego w Rosji, historii religii i ateizmu, sekciarstwa, etnografii i literatury. 

W Związku Radzieckim Bonch-Brujewicz był najbardziej znany jako autor kanonicznej radzieckiej książki o Włodzimierzu Leninie, któremu Bonch-Brujewicz służył jako sekretarz w latach bezpośrednio po rewolucji bolszewickiej w 1917 r.. Po śmierci Lenina Bonch-Brujewicz był jedną z kluczowych osób zaangażowanych w organizację pogrzebu. Osobiście sprzeciwiał się mumifikacji ciała Lenina. W latach 1920-1929 był organizatorem i kierownikiem gospodarstwa rolnego, które dostarczało swoje produkty głównie przywódcom partii komunistycznej i rządowi. Od 1933 r. był dyrektorem Państwowego Muzeum Literackiego w Moskwie. W latach 1946-1953 był dyrektorem Muzeum Historii Religii i Ateizmu Akademii Nauk ZSRR w Leningradzie. 

 Boncz-Brujewicz zmarł 14 lipca 1955 roku. Został pochowany na Cmentarzu Nowodziewiczym w Moskwie. Córka Boncza-Brujewicza, Jelena, wyszła za mąż za Leopolda Awerbacha. Po aresztowaniu męża została skazana na siedem lat obozu pracy.

https://en.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Bonch-Bruyevich


Sed pede ullamcorper amet ullamcorper primis, nam pretium suspendisse neque, a phasellus sit pulvinar vel integer.